13
propukla revoluce: rozšiřovaly se zprávy o vyha-
zování mostů do vzduchu, o ohrožení komunikací,
o nebezpečí pro české školy. Následkem těchto po-
plachů došlo k četným zatčením, prohlídkám, vy-
šetřováním a konec konců se ukázalo, že polský
lid byl nespravedlivě obviňován.
Podobné poměry trvají dále, což dokazuje člá-
nek v časopisu "Deutsche Presse", ústředním or-
gánu německé strany národně sociální, čteme
tam:
,. Pohleďme do nějaké střední, skoro čistě ně-
mecké pohraniční obce, kdo policejní službu ko-
naly dosud dva tucty obecních strážníků a několik
četníků pod řízením okresního hejtmana. Najed-
nou se v pohraničních časopisech vynoří zprávy,
že "se tam hemží špehy a nepřáteli státu". Po-
sílá se tedy do té obce oddělení státní policie,
jehož úkolem jest prozkoumati tuto věc na místě
samém a učiniti potřebná opatření. Co se děje
nejprve - tedy mladý správce policejní exposi-
tury odnímá hejtmanovi, úředníku zkušenému a
znalému poměrů, nejdůležitější svěřené mu poli-
tické činnosti: věci pasové, shromažďovací a spol-
kové, tiskovou censuru atd. Vydání cestovního
pasu trvá nyní místo 3 dnů 3 neděle, vybírají se
dávky značně zvýšené, z malicherných důvodů se
ukládají tresty za nedbalé hlášení, a místní časo-
pisy hned poznávají, co to je censura. Sice nikdo
nenalézá vlastizrádce, ale nový úřad musí doká-
zati, že jeho existence je potřebná. Stále jsou tedy
v pohybu policejní automobily, které hledají pode-
zřelé živly. Mimo to má policie plné ruce práce.
Pochybuje se o stanovách nevinných spolků, trva-
jících již mnoho let, vyhrožuje se hostinskému, že
nehlásil vysílání rozhlasu, vyslýchají se cizozemci,
kteří zde bydlí celé desítky let. Jde pouze o to, aby
číslice podacího protokolu vzrůstaly, aby se do-
kázalo, že jest zapotřebí zvýšiti osobní stav ex-
positury.
Předseda vlády dr Hodža mluvil kdysi přesvěd-
čivě o nutnosti účelně uspořádati správu. V praksi
však se žádný z těchto četných úřadů nedrží
těchto pokynů. Nejhorší u toho jest však to, že
si lid přesně uvědomuje, proč každý úřední kus
musí procházeti tak spletitou cestou a potřebuje
ke svému vyřízení tak mnoho času. Každý úřad
úzkostlivě dohlíží, aby každý jednotlivý spis byl
pokud možno co nejvíce protokolován, neboť takto
podací číslice úžasně stoupají, úřad jest přetížen
prací a je naděje, že budou přijaty nové síly. "
Tento popis, jak víme ze zkušenosti, úplně sou-
hlasí s pravdou. Byrokracie se chce stále šířiti a
nejlepší podmínky k tomu nachází v pohraničních
okresích.
"Každý úřad a každý úředník může zkaziti nej-
lepší zákon, nechápe-li správně svou povinnost.
Nesprávným jednáním úřadu nebo úředníka jsou
lidé odpuzováni a tvoří se vření a nespokojenost
v onom středisku. Úředník má uměti tak praco-
vati, aby nejen poctivě splnil svou povinnost,
nýbrž mimo to, aby ji splnil tak, aby každý občan
měl dojem, že se vyhovuje spravedlnosti, ale že
nejsou trýzněni lidé a neztrpčuje se jim život. "
Stejně byl zabaven v č. 38 časopisu "Dziennik
Polski" ze dne 15. února t. r. z článku nadepsa-
ného "Je-li konec zlého osudu polské mládeže?"
tento odstavec, otištěný z českého časopisu, který
nebyl zabaven. Odstavec ten zněl:
"O několik měsíců později, totiž v lednu 1936,
orgán levicové české inteligence "Turbina"' měl
odvahu pohleděti pravdě do očí. neboť napsal:
"Kdo si přeje v této zemi klidu, musí především
potříti bojující český nacionalismus, české ústřed-
ní úřady nemají žádného vlivu na místní činitele,
kteří výlučně rozhodují o svém postupu. Nelze se
diviti rozhořčení Polska, když se ve Slezsku dějí
takové nepravděpodobné věci. Drakonické vyhazo-
vání Poláků ze Slezska do Polska dosáhlo neob-
vyklých rozměrů... Byly zničeny všechny posice
polské inteligence, nikdo z polských studentů ne-
dostane státního stipendia ani místa u státu...
český nacionalismus usiluje za každou cenu změ-
niti polskou tvářnost Slezska počešťováním, útis-
kem a násilím, aby tak smazal s povrchu země
skutečnost, že Slezsko bylo a jest polské. "
Nechápeme postupu policejní censury v Českém
Těšíně. Výše uvedené články jsou totiž převážně
jen otištěním článků uveřejněných v jiných časo-
pisech, které byly uznány za dobré a nebyly za-
baveny. Rovněž se také nic nestalo při jejich roz-
šiřování, co by mohlo míti vliv na zákaz je roi-
Siřovuti. V zabavených článcích jde jen o kritiku
úřadů a jiných směrodatných činitelů. Jest to kri-
tika celkem odůvodněná a v zájmu výkonnosti
správy by měla býti taková kritika zdůrazňována,
aby to, co jest nepatřičné, bylo napraveno.
Tážeme se tedy raná ministra vnitra,
proč není dovoleno uveřejňovati v časopise
"Dziennik Polski" to, co bylo bez překážek uve-
řejněno v tisku jiných národností Československé
republiky, a je-li pan ministr ochoten dáti poli-
cejní censuře v českém Těšíně příslušné poučení,
aby články tohoto druhu nebyly koníčkovány?
V Praze, dne 22. února 1938.
Dr Wolf,
Hlinka, Čavojský, Drobný, Kondra, Longa, dr
Sokol, dr Pješčak, Brody, dr Tiso, Schwarz, Dem-
hovský, Turček, dr Pružinský, Danihel, Sivák,
Šalát, Slušný, Suroviak, Florek, Haščík, Sidor.
1250/IX (překlad).
Interpelace
poslance dr š. A. Fencika
předsedovi vlády,
že se neprovádí zákon č. 172/1937 Sb. z. a n.
1. O zákonu č. 172/1937 Sb. z. a n. měl jsem
čest vysloviti své mínění ve sněmovně jako o vý-
tvoru menšiny země, připraveném bez účasti zá-
stupců oposičních stran, to jest většiny obyvatel-
stva Podkarpatské Rusi. Se zásadního hlediska
jsem ukazoval, že "návrh první etapy autonomie
jest etapou centralizace", jest "novým vydáním
Generálního statutu, ale vydáním zhoršeným", že
"guvernér jest státním úředníkem, a nikoliv hla-
vou autonomní země", že se v něm mluví
o správě a nikoliv samosprávě', že podle tohoto
návrhu si guvernér musí vyžádati souhlasu úřadů,
14
podřízených vicepresidentovi atd. a konečně jsem
ukazoval na nepravděpodobné komplikace a byro-
kratismus, vyplývající z § 8 tohoto návrhu zá-
kona, V nynější době sám život a praktické pro-
váděni uvedeného zákona dokazuje tyto nedo-
statky.
2. Poněvadž návrh zákona byl schválen a ob-
držel moc zákona, každý občan musí jej prová-
děti a účastniti se jeho realisace. S tohoto hle-
diska musím bohužel konstatovati, že se zákon
č. 172/1937 Sb. z. a n., neprovádí podle jeho ob-
sahu, nýbrž podle vlastního uznání zemského a
guberniálního úřadu.
a) § 25 tohoto zákona praví: "Tento zákon na-
bývá účinnosti po uplynutí 3 měsíců ode dne vy-
hlášení. " Zákon byl vyhlášen dne 8. července 1937.
Nabyl tedy účinnosti dne 8. října téhož roku. Do
té doby se zákon nepovažuje za objektivní právo,
neváže nikoho a nikdo se ho nemůže dovolávati, a
úřady ho nemohou užívati. Avšak volby a jmeno-
vání členů guberniální rady byly provedeny před
8. říjnem 1937.
b) Volby a jmenování členů do gubemiální rady
mají býti provedeny podle zásad platných pro
volby do zemského výboru. Ve skutečnosti se ne-
přihlíželo ani k oposičním stranám, s nimiž bude
nutno v příštím sněmu počítati, ani ke třídnímu,
náboženskému nebo národnostnímu rozvrstvení
obyvatelstva. S hlediska veřejné a obecné poli-
tické morálky působí tato opomenutí ohromnou
škodu prestiži guberniální rady. V důsledku ta-
kového způsobu voleb a jmenování členů guber-
niální rady se v této radě naprosto nezrcadlí slo-
žení obyvatelstva Podkarpatské Rusi. Na příklad
ruští nacionalisté, mající 10% voličských hlasů,
nemají ani jediného zástupce; pravoslavné obyva-
telstvo, jehož jest neméně než pětina veškerého
obyvatelstva, nemá rovněž ani jediného zástupce.
Zatím co Ukrajinci, kterých jest podle výsledku
dotazu rodičů dětí školou povinných a úředních
statistických údajů z r. 1930 několik procent, mají
polovinu všech členů zvolených a jmenovaných do
gubemiální rady.
c) Dále praví § 20 zákona č. 172/1937 Sb. z.
a n.: "Guvernér jest povinen vyžádati si dobré
zdání guberniální rady v zásadních otázkách ja-
zykových, vyučovacích, náboženských nebo místní
správy. " § 21 téhož zákona ustanovuje, že guver-
nér musí guberniální radu "svolati nejméně čtyři-
kráte do roka". Konečně § 23 zákona, předvídaje
případ rozpuštění gubemiální rady, praví: "musí
(vláda. Poznámka autora interpelace) učiniti opa-
tření, aby do 3 měsíců mohla býti ustanovena nová
guberniální rada". Jinými slovy zákon nepři-
pouští tříměsíční mezery bez činné guberniální
rady. Do dneška uplynuly již více než tři měsíce
čili čtvrt roku od účinnosti zákona č. 172/1937
Sb. z. a n., a od zřízení guberniální rady, v této
době se rozhodovalo o četných důležitých otázkách
jazykových, vyučovacích, náboženských nebo
místní správy, ale guberniální rada nebyla ani
jednou svolána,
3. § 17. zákona č. 172/1937 Sb. z. a n., praví,
že "Na dobu, než bude ustaven sněm Podkarpat-
ské Rusi, zřizuje se guberniální rada jako po-
radní sbor guvernérův". Jinými slovy guberniální
rada jest zařízení dočasné a poradní, ale podle
toho, co bylo výše řečeno, tento poradní, dočasný
orgán je zřízen bez příslušného zákona, jeho ny-
nější složeni neodpovídá skutečnému složení a roz-
členění obyvatelstva Podkarpatské Rusi a mimo
to jest to orgán nečinný. To vše rozčiluje obyva-
telstvo a nutí je, aby usilovalo o nejrychlejší usta-
vení zákonitého, stálého a autonomního sněmu,
který nebude záviseti na přesvědčení a náladě osob
do něho snad na odpovědná místa jmenovaných.
Vytvořená situace mne nutí, abych se tázal pana
předsedy vlády:
1. Ví-li pan předseda vlády, že se neprovádějí
§§ 20, 21, 23 a 25 zákona č. 172/1937 Sb. z. a n.
2. Ví-li pan předseda vlády o zřejmém a vý-
slovně nepoměrném zastoupení jednotlivých skupin
obyvatelstva země v guberniální radě Podkarpat-
ské Rusi?
3. Jak rychle hodlá pan předseda vlády likvido-
vati nenormální, neústavní a nedemokratické po-
stavení naší autonomní země svoláním stálého a
zákonitého sněmu podle ústavy, mírových smluv,
Generálního statutu a § 17 zákona č. 172/1937
Sb. z. a n.?
V P r a z e dne 24. února 1938.
Dr Fencik,
Kut, dr Branžovský, Zvoníček, Trnka, Gajda, Ivák,
Smetánka, Sivák, Turček, Dembovský, Florek,
Suroviak, Slušný, dr Pješčak, Sidor, dr Wolf, Da-
nihel, Schwarz, dr Tiso, dr Sokol.
Původní znění ad 1250/VII.
Interpelacja
posła Dr. Leona Wolf a,
do Pana Ministra Spraw Wewnętrznych,
w sprawie nieustannych konfiskat "Dzien-
nika Polskiego" przez cenzurę policyjną
w Českem Těšíně.
W obecnym czasie, kiedy mówi się nieustannie
o potrzebie zbliżenia narodu czeskiego do pol-
skiego, i kiedy przyrzeka się spełnić żądania lud-
ności polskiej, cenzura policyjna w Českém Těšíně
nie pozwala podawać żadnych wiadomości co do po-
łożenia ludności polskiej i jej skarg za wyrządzane
jej krzywdy. "Dziennik Polski" ulega nieustannie
konfiskacje i tak skonfiskowano od końca stycznia
1938 następujące numery: 24, 31, 32, 33, 38 i 41.
Dla przykładu przytaczamy ustępy ze skonfis-
kowanego numeru 32 z artykułu p. t. "Pociągnięcie
przeciwpolskie', omawiające zamianowanie komi-
sarzem rządowym w Trzyńcu p. dr. Dobrosława
Lizaka. Skonfiskowano w nim następujące ustępy:
"Pociągnięcie przeciwpolskie.
Pociągnięcie to musimy uważać stanowczo za
przeciwpolskie, które przyjąć trzeba, krytykując
go mocno.
Dzięki nierozumnej, lekkomyślnej, rozrzutnej go-
spodarce za rządów burmistrza narodowości czes-
15
kiej, znalazł się Trzyniec w bardzo przykrym po-
łożeniu. Gdy rządy objął burmistrz Polak, p. Kor-
nuta, poczuwając się do pełnej odpowiedzialności
za swoje poczynania wobec całej ludności Trzyńca,
rozpoczął z gospodarką rozumną, oszczędną i ce-
lową, współpracując w ścisłym porozumieniu z tymi
czynnikami Zastępstwa miejskiego, którym dobro
miasta rzeczywiście leżało na sercu. Były to czyn-
niki tutejsze, nie fluktuacyjne, które patrzyły na
swe poczynania ze stanowiska pełnej odpowiedzial-
ności wobec własnego sumienia, wobec ludności
tubylczej i wobec przyszłości miasta.
I rzeczywiście ujawniło się coraz to bardziej, że
polskiemu burmistrzowi wspólnie z czynnikami
z nim współpracującymi, uda się Trzyniec wydobyć
z błota ruiny finansowej. Na czyjeś życzenie, bez
rzeczywistej potrzeby, zamianowano komisarza.
Odczuliśmy wtenczas ten krok jako pociągnięcie
wybitnie przeciwpolskie i jedynie tylko w polityce
nieprzychylnej ludowi polskiemu widzieliśmy uza-
sadnienie tego kroku zbytecznego, oraz szkodli-
wego, oceniając go obecnie ze stanowiska 18. lu-
tego. "
"Gdy nastał czas naprawienia krzywdy, wyrzą-
dzonej ludowi naszemu, przez zamianowanie niepo-
trzebne komisarza dla Trzyńca, patrzyliśmy, co bę-
dzie. Spodziewaliśmy się demokratycznego załat-
wienia sprawy, w ścisłym porozumieniu z wszyst-
kimi czynnikami miejscowymi i w pełnym porozu-
mieniu z większością, która kiedyś wybrała bur-
mistrzem p. Kornutę. Jedynie konsekwentnym kro-
kiem po 18. lutym byłoby zamianowanie jego komi-
sarzem. On przecież wskazał drogę poprawy finan-
sów Trzyńca, onby wykazał przy chociażby tylko
napół życzliwym odnoszeniu się władz do jego po-
czynań, że tutejszy obywatel potrafi to naprawić,
co napływowy popsuł. Trzyniec mógł być przy-
kładem i to dobrym, jak należy rządzić miastem
młodym, przejściowo dotkniętym kryzysem gospo-
darczym.
Stało się inaczej. Wykazano nam niezbicie, że za-
sady 18. lutego nie przesiąkły jeszcze tak głęboko,
żeby dotarły aż do samorządu miejscowego. Nie
doszło jeszcze do tego, żeby wszystkie czynniki
odpowiedzialne na Śląsku Cieszyńskim odczuwały
potrzebę uwzględniania życzeń polskich, żeby same
doszły do przekonania, iż krzywdy dawne należy
naprawić, że należy w sposób demokratyczny roz-
wiązywać zagadnienia, którymi się żywo zajmuje
mniejszość polska, które wchodzą w zakres jej
interesów żywotnych.
Osobą nowego komisarza nie mamy zamiaru się
zajmować. Nas obchodzi sposób, w jaki go zamia-
nowano, dalej nas obchodzi wznowienie dawnej
krzywdy, co nas szczególnie boleśnie dotknęło.
I samo zamianowanie i sposób zamianowania są
pociągnięciami przeciwpolskimi, co ostro krytyku-
jemy i potępiamy, bo utrudniają pracę porozumie-
wawczą. "
W innych numerach skonfiskowano artykuły po-
wtarzane za prasą innej narodowości, jak n. prz.
artykuł p. t. "Automomiści słowaccy domagają się
swych praw", dalej ustępy, przypominające ludno-
ści polskiej obowiązki co do godności narodowej
w nr. 33 z dnia 9. lutego b. r. p. t. "Więcej godności
narodowej". Reminiscencje oraz uwagi, dlaczego
powstał spór czesko-polski w artykule p. t. "Spór
czesko-polski" w nr. 33.
Postępowanie to uważamy nietylko za niesłuszne,
ale także i za szkodliwe dla rozwoju wypadków
z tego powodu, ponieważ z jednej strony wydaw-
nictwo cierpi wielkie szkody, z drugiej zaś strony
skonfiskowane plamy tłumaczy sobie ludność
w różny sposób, tak iż wskutek tego powstają
najróżniejsze pogłoski, chociaż w rzeczywistości
w skonfiskowanych ustępach nie było nic takiego,
coby mogło być uznane przy objektywnym posą-
dzeniu za czyn kaiygodny. Sąd prasowy naturalnie
potwierdza konfiskaty, gdy otrzyma relację ze
strony urzędów policyjnych, że by publikowanie
takiego artykułu mogło wywołać niepokój, ale re-
lacja sama jest niesłuszna i niezgodna z duchem
konstytucyjnej wolności i ustawy prasowej.
Zwracamy się tedy do Pana Ministra Spraw We-
wnętrznych z uprzejmym zapytaniem, czy zechce
dać Dyrekcji Policji w Českem Těšíně odpowiednie
instrukcje, ażeby cenzurę pism polskich a szczegól-
nie "Dziennika Polskiego" uprawiała liberalnie,
zwracając uwagę na gwarantowaną konstytucję
wolności słowa i żeby zważała także, ażeby przy
wykonywaniu cenzury nic ponosiło wydawnictwo
niepotrzebnej szkody.
W P r a d 7. e, dnia 22. lutego 1938.
Dr. Wolf,
Dr. Pružinský, Šałát, Dembovský, Haščík, Sidor,
Turček, Čavojský, Florek, Slušný, Suroviak, Hlinka,
Sivak, Danihel, Drobny, Longa, Brody, Dr. Sokół,
Dr. Tiso, Schwarz, Kendra, Dr. Pješčak.
Původní znění ad 1250/VIII.
Interpelacja
posła Dr. Leona Wolf a,
do Pana Ministra Spraw Wewnętrznych,
w sprawie nieuzasadnionej konfiskaty
"Dziennika Polskiego".
W "Dzienniku Polskim" nr. 24 z 29. stycznia
b. r. został skonfiskowany cały artykuł wstępny
pod nadpisem: "Gdy urzędy chcą uzasadnić swe
istnienie... " Artykuł ten jest w zasadzie cytowa-
niem tylko tego, co było już podane w "Deutsche
Presse". Artykuł ten opiewał:
"Najwięcej zamieszania w okręgach pogranicz-
nych czyni wszędzie miejscowa prasa szowini-
styczna. Ciągle coś węszy, podejrzewa, odkrywa
iredentę i niepokoi w ten sposób władze krajowe
i centralne.
Przeżyliśmy to przed dwoma laty, gdy to w pis-
mach ostrawskich narobiono tyle hałasu. Według
sprawozdań tych pism wydawało się, że w Cieszyń-
skim wybuchła rewolucja: szły wieści o wysadza-
niach mostów, o zagrożeniu komunikacji, o niebez-
pieczeństwie dla szkół czeskich. Skutkiem tych
alarmów nastąpiły liczne aresztowania, rewizje,
śledztwa i ostatecznie okazało się że niesłusznie
poddano w podejrzenie ludność polską.
Stosunki podobne istnieją nadal, o czym świad-
czy artykuł w "Deutsche Presse", organie central-
16
nym niemieckiej partji chrześcijańsko-społecznej.
Czytamy tam:
"Zajrzymy do jakiejś średniej, prawie czysto nie-
mieckiej gminy granicznej, gdzie służbę policyjną
pełniły dotychczas dwa tuziny policjantów gmin-
nych i paru żandarmów pod kierownictwem staro-
sty powiatowego. Naraz w pogranicznych pismach
pojawiają się wiadomości, że "roi się tam od szpie-
gów i wrogów państwa". Wysyła się więc do tej
gminy oddział policji państwowej, której zadaniem
jest zbadać rzecz na miejscu i zarządzić co po-
trzeba. Co czyni się najprzód - oto młody kie-
rownik ekspozytury policyjnej odbiera staroście,
urzędnikowi doświadczonemu i obeznanemu ze sto-
sunkami, najważniejsze poruczone mu kompetencje
polityczne: sprawy paszportów, zgromadzeń i to-
warzystw, cenzurę prasową itd. Wystawienie pasz-
portu trwa obecnie zamiast 3 dni - 3 tygodnie,
ściąga się znacznie podwyższone opłaty, z nieznacz-
nych powodów nakłada się kary za zaniedbanie
meldunkowe, a lokalne pisma zaraz poznają, co to
jest cenzura. Wprawdzie zdrajców państwa nie
znajduje się, ale nowa władza musi wykazać po-
trzebę swego istnienia. Ciągle więc w ruchu są
auta policyjne w poszukiwaniu za podejrzanymi ży-
wiołami. Poza tym policja ma pełne ręce pracy!
Kwestjonuje się statuty niewinnych towarzystw,
istniejących od szeregu lat, grozi się gospodzkiemu
z powodu niezameldowania puszczanych audycji
radiowych, przesłuchuje się obcokrajowców, mie-
szkających tu od dziesiątek lat. Chodzi jedynie tylko
o to, by cyfry protokołu podawezego siągle się
mnożyły, celem wykazania potrzeby wzmocnienia
stanu personalnego ekspozytury.
W swoim czasie premier dr. Hodža mówił prze-
konywująco o konieczności usprawnienia admini-
stracji. W praktyce jednak żaden z licznych urzę-
dów nie idzie za tymi wskazaniami. Najgorszym
jednak w tym jest to, że ludność dokładnie orjen-
tuje się, dlaczego każdy kawałek urzędowy musi
przebywać tak skomplikowaną drogę i potrzebuje
na swe załatwienie tak wiele czasu. Każdy urząd
trwożnie czuwa nad tem, by każdy pojedynczy akt
możliwie jak najwięcej razy zaprotokołować, gdyż
w ten sposób cyfry podawcze szalenie rosną, urząd
jest przeładowany pracą i jest nadzieja na zaanga-
żowanie nowych sił. "
Opis ten, jak wiemy z doświadczenia, odpowiada
w zupełności prawdzie. Biurokracja wciąż chce się
rozrastać, a najlepsze warunki ku temu znajdują
się w okręgach pogranicznych.
Każdy urząd i każdy urzędnik może skazić naj-
lepszą ustawę przez niewłaściwe pojmowanie
swego obowiązku. Przez niewłaściwe postępowanie
urzędu czy urzędnika zraża się ludzi i wytwarza
ferment oraz niezadowolenie wśród danego środo-
wiska. Urzędnik powinien umieć tak pracować, aby
nietylko uczciwie spełnił swój obowiązek, ale by
nadto spełniał go tak, ażeby każdy obywatel od-
nosił to wrażenie, że czyni się zadość sprawiedli-
wości, a. nie szykanuje się ludzi i nie uprzykrza się
im życia. "
Tak samo skonfiskowano w artykule pod ty-
tułem "Czy koniec niedoli młodzieży polskiej?"
w "Dzienniku Polskim" nr. 38 z dnia 15. lutego
b. r. następujący ustęp, cytowany za czasopismem
Cześkiem., który nie był skonfiskowany. Ustęp ten
opiewał:
"Kilka miesięcy później, bo w styczniu 1936 r.
organ lewicowej inteligencji czeskiej, "Turbina",
miała odwagę spojrzeć prawdzie w oczy, pisząc:
"Kto chce w tym kraju spokoju, musi przede-
wszystkim zwalczyć wojujący czeski nacjonalizm.
Czeskie wladze centralne nie mają żadnego wpły-
wu na czynniki lokalne, które wyłącznie decydują
o postępowaniu. Nie należy się dziwić rozgory-
czeniu Polski, skoro na Śląsku dzieją się rzeczy
nieprawdopodobne. Drakońskie wyrzucanie Pola-
ków ze Śląska do Polski przybrało niezwykłe roz-
miary... Zniszczono wszystkie pozycje polskiej
inteligencji, żaden z polskich studentów nie otrzy-
ma stypendjum rządowego ni posady rządowej...
Nacjonalizm czeski usiłuje za wszelką cenę zmienić
polskie oblicze Śląska drogą czechizacji, ucisku i
gwałtów, by zetrzeć z powierzchni ziemi fakt, że
śląsk był i jest polski. "
Nie rozumiemy postępowania cenzury policyjnej
n Czeskim Cieszynie. Artykuły powyższe bowiem
są przeważnie tylko cytowaniem umieszczonych
artykułów w innych gazetach, które zostały uznane
za dobre i nie zostały skonfiskowane. Nie stało
się też nic takiego, z powodu tego rozszerzania,
coby mogło wpłynąć na zakaz rozszerzania.
W skonfiskowanych artykułach chodzi tylko o kry-
tykę urzędów i innych miarodajnych czynników.
Krytyka całkiem uzasadniona i w interesie spraw-
ności administracji powinna taka krytyka być pod-
naszana, by to, co jest nieodpowiedne, zostało na-
prawione.
Zapytujemy tedy Pana Ministra Spraw We-
wnętrznych,
dlaczego w "Dzienniku Polskim' nie wolno pu-
blikować tego, co opublikowane jest bez przeszkód
w prasie innych narodowości w Republice Czesko-
słowackiej i czy Pan Minister zechce wydać cen-
zurze policyjnej w Českém Těšíně odpowiednie po-
uczenie, by tego rodzaju artykułów nie konfisko-
wano.
W Pradze, dnia 22. lutego 1938.
Dr. Wolf,
Hlinka, Čavojský, Drobný, Kendra, Longa, Dr,
Sokół, Dr. Pješčak, Bródy, Dr. Tiso, Schwarz, Dem-
bovsky, Turček, Dr. Pružinsky,, Danihel, Sivák,
Sałat, Slušný, Suroviak, Florek, Haščík, Sidor.
Рůvodní znění ad 1250/IX.
Интерпелляция
депутата д-ра С. А. Фенцика
Председателю Совета Министровъ
о неисполнеши закона № 172/37.
I. О законЪ № 172/37 я им-Ьлъ честь
выразить свое мнЪше въ парламент-Ь,
какъ о продукгв меньшинства края, под-
готовленномъ безъ участия представите-
лей оппозицюнныхъ парт!й, то-есть боль-