23
2. Je pan ministr ochoten dáti podnět, aby proti
hajnému Dudkovi bylo zavedeno disciplinární ří-
zení?
V Praze dne 13. srpna 1936.
Knorre,
Kundt, Sandner, inž. Richter, Wollner, F. Nitsch,
Stangl, Illing, Hollube, Rösler, Klieber, dr Ho-
dina, dr
Rösche, Fischer, inž. Karmasin, Jäkel,
Axmann, Sogl, Franz Němec, inž. Künzel, E.
Köhler,
Hirte, Nickerl, Gruber.
Tážeme se pana ministra vnitra:
1. Je pan ministr vnitra ochoten dáti celou věc
vyšetřiti?
2. Je pan ministr vnitra ochoten zavésti disci-
plinární řízení proti všem četníkům, zúčastněným
na vyšetřování?
V Praze dne 13. srpna 1936.
Inž. Richter,
Sandner, Hollube, dr R_ösche, Kundt, dr Hodina,
Illing, Sogl, Stangl, inž. Karmasin, Frank, F.
Nitsch, Klieber, Axmann, May, G.
Böhm, Woll-
ner, Jäkel, inž. Künzel, Nickerl, Franz Němec,
Rösler.
603/XXIX (překlad).
Interpelace
poslance inž. Wolfganga Richtera
ministra vnitra,
že vrchní strážmistr v Zálezlech provádí
z nacionálně šovinistických důvodů zdán-
livá úřední jednání.
Noviny hlásily tuto neslýchanou zprávu:
"Německý turnerský spolek v Zálezlech n. La-
bem pořádal v těchto dnech letní taneční večírek,
kterého se také mimo jiné zúčastnilo několik čes-
kých gymnasistek, které tam tráví své prázdniny
pro zdokonalení v německé řeči. K údivu slav-
nostních hostů byla všeobecná veselá nálada po-
kažena vystoupením četníků, kteří vyzvali české
návštěvnice, aby opustily místo slavnosti, ježto
"ještě nedosáhly stáří 16 let". Dívky tímto jed-
náním uražené se ohradily proti této neopráv-
něné výzvě a skutečně prokázaly, že dosáhly a
překročily věkovou hranici 16 let. Příštího dne
však všechny obdržely obsílky na četnickou sta-
nici, kde jim vrchní strážmistr ze Záležel sdělil,
že neporozuměly výzvě jeho zmocněnců. Věc se
16 lety byla jen záminka, pravý účel bylo jim uká-
zati, že jako Češky nemají na německé zábavě
co hledati. Když jim vytkl, že zaplacením vstup-
ného podporovaly německou věc, pohrozil jim
oznámením školní správě, bez jejíhož svolení prý
nesmí navštěvovati veřejné zábavy. Je také ne-
místné se stýkati s německými mladíky, kteří se
vzájemně zdraví "zweimal acht", t. j. "Heil
Hitler". Takový styk je prý "nemravný". Na ko-
nec jim dal radu, aby se vystříhaly styku
s Němci a aby již nikdy nechodily do Záležel. "
Z tohoto děje vychází najevo, že četnictvo zcela
dobře vědělo, že
gymnasistky dosáhly stáří, které
je opravňuje k účasti na taneční zábavě; přesto
vykonalo četnictvo zdánlivé úřední úkony a opa-
tření, k nimž nebylo oprávněno. Jen národnostně
šovinistické záští a zřejmý odpor proti úředně
hlásanému soužití bylo podnět a příčina zcela ne-
slýchaných kontrolních úkonů, opatření, předvo-
lání a výslechů českých gymnasistek.
603/XXX (překlad).
Interpelace
poslance Georga Böhma a Ernesta Köhlera
ministru vnitra
o zabavení členských knížek sudetsko-
německé strany v správním obvodu politic-
kého okresu jáchymovského.
V správním obvodu okresu jáchymovského byly
opětovně zabaveny členské knížky sudet. něm.
strany. Nejedná se zde o jednotlivé případy,
nýbrž o typické zjevy. Při zabavování spolupů-
sobilo také četnictvo a velitel finanční stráže
Schöttka z Jáchymova.
Byly zabaveny členské knížky členů strany
Františka Zumpfeho, Voigtsgriin, a Eduarda
Maiera, Boží Dar. Zakročení o vrácení těchto
členských knížek zůstala bezvýsledná. I kdyby
tyto členské knížky měly ještě značku SHF, není
příčiny k zabavení, neboť zde nejde o uveřejňo-
vání těchto písmen, která ostatně také nejsou vý-
slovně zakázána. Vždy by však musily býti o ta-
kových zabaveních vydány odůvodněné výměry
s poučením o právních prostředcích.
činíme na pana ministra vnitra dotaz:
1. Jest pan ministr vnitra ochoten dáti vyše-
třiti odůvodněný stav věci?
2. Jest pan ministr vnitra ochoten oznámiti,
podle kterého zákona bylo zabavení provedeno?
3. Jest pan ministr vnitra ochoten dáti podří-
zený úřad poučiti, že zabavení členských knížek
sudet. něm. strany není zákonem odůvodněno a má
se ho tedy zanechati ?
V Praze dne 14. srpna 1936.
G. Böhm, E. Köhler,
Fischer, Nickerl, Sogl, dr Eichholz, inž. Karma-
sin, Rösler, Knorre, Axmann, Budig, Hirte,
Il-
ling, inž. Künzel, Jäkel, F. Nitsch, dr Hodina,
Jilly, Gruber, inž. Richter, dr Kellner,
Knöchel,
Birke.
26
Původní znění ad 603/V.
Interpellation
der Abgeordneten Ing. Franz Karmasin
und Dr. Theodor Jilly
an den Minister für Schulwesen und
Volkskultur
betreffend ungesetzliche Verzögerung der
Erhebungen über die Nationalität zweier
deutscher Kinder in Piesling bei Zlabings.
Im September 1934 hat der Ortsschulrat von
Piesling bei Zlabings zwei widerrechtlich in die
Neustifter tschechische Minderheitsschule auf-
genommene Kinder namens Drescher und Zenker
reklamiert. Trotz wiederholter Interventionen
ließ die Unterrichtsverwaltung jedoch volle 19
Monate verstreichen, bis sie endlich im Mai 1936
die Bezirksbehörde in Datschitz beauftragte, die
Nationalität der reklamierten Kinder durch Ein-
vernahme der Väter feststellen zu lassen und sie
hat bis heute, nachdem die beiden Kinder bereits
mit Schluß des Schuljahres ihre Schulmündigkeit
erreicht haben, die Reklamationen ohne Erledi-
gung gelassen.
Wir stellen daher an den Herrn Minister für
Schulwesen und Volkskultur die Anfrage:
1. Ist der Herr Minister für Schulwesen und
Volkskultur bereit, den Sachverhalt erheben zu
lassen?
2. tot der Herr Minister für Schulwesen und
Volkskultur bereit, feststellen zu lassen, wer an
den Verzögerungen die Schuld trägt?
3. Ist der Herr Minister für Schulwesen und
Volkskultur bereit zu untersuchen, ob ein An-
laß zur Einleitung des Disziplinarverfahrens vor-
liegt?
4. Ist der Herr Minister für Schulwesen und
Volkskultur bereit, die endliche Erledigung der
Reklamationen zu veranlassen?
Prag, am 23. Juli 1936.
Ing. Karmasin, Dr. Jilly,
Nickerl, Sogl, Dr. Hodina, Dr. Eichholz, Rösler,
Illing, Ing. Künzel, Axmann, Hirte, Budig, Franz
Nitsch, Fischer, Jäkel, Birke, Knorre, Gruber,
Dr. Peters, Sandner, Ing. Richter, Dr. Kellner, Dr.
Rosche, E. Köhler, Knöchel.
Původní znění ad 603/VII.
Interpellation
des Abgeordneten Dr. Hans Neuwirth
an die Regierung, den Minister des Innern,
den Justizminister, den Handelsminister
und den Finanzminister,
betreffend schwerste Mängel bei Aus-
übung der staatlichen Aufsichtspflicht
gegenüber der Versicherungsgesellschaft
"Phönix".
Die Lebensversicherungsanstalt "Phönix" in
Wien, Direktion für die Tschechoslowakische Re-
publik in Prag, Expositur in Karlsbad, versen-
dete im Juni 1936 an Versicherte nachstehendes
Rundschreiben:
"Aus Kreisen unserer Versicherten haben wir
erfahren, daß Vertreter anderer Anstalten, aber
auch Vertreter, welche vor kurzem noch für uns
tätig waren, bei unseren Versicherten vorspre-
chen und versuchen, unter dem Titel einer Um-
wandlung oder Übernahme der Phönix-Polizze
eine neue Versicherung zu tätigen.
Dieses Vorgehen, in Fachkreisen als Ausspan-
nung bezeichnet, wird von den großen Versiche-
rungsanstalten, aber auch von den seriösen Ver-
tretern seit langem schon verurteilt. So hat erst
in jüngster Zeit der Verband der Versicherungs-
vertreter für die ČSR mit dem Sitze in Teplitz-
Schönau in einer Exekutive-Sitzung einstimmig
das Ausspannen von Polizzen - als den Versi-
cherten und den Versicherungsgedanken schädi-
gend - schärfstens verurteilt! In der Regel wer-
den solche Ausspannungen nur von unseriösen
Vertretern versucht, zumeist unter der Vorspie-
gelung, das Interesse der Versicherten zu wah-
ren, in der Hauptsache aber in der Erwartung
einer winkenden Abschlußprovision für das Neu-
geschäft!
Wir müssen Sie daher warnen, vorzeitig Ihre
wohlerworbenen Polizzenrechte aufzugeben und
empfehlen Ihnen im eigensten Interesse, zumin-
destens die gesetzliche Regelung der Phönix-
Angelegenheit abzuwarten. Als erster Schritt
hiezu ist die amtliche Erklärung der čsl. Regie-
rung anzusehen, daß sie die Interessen der Ver-
sicherten bestmöglichst wahren wird, sowie die
Regierungsverordnung Nr. 101 vom 22. IV. 1936,
der in nächster Zeit weitere gesetzliche Bestim-
mungen folgen werden. "
Aus diesem Rundschreiben geht hervor, daß:
1. die Versicherungsgesellschaft Phönix auch
heute noch nicht in der Lage ist, ihre Versicher-
ten auch nur annähernd über ihre Befriedigungs-
aussichten zu unterrichten,
2. daß zahlreiche Phönix-Beamten den Dienst
bei der Phönix verlassen haben und in die
Dienste von. Konkurrenzgesellschaften getreten
sind, daß sie also von dem Liquidierungazustand
der Versicherungsgesellschaft i "Phönix" auf
27
Grund ihres Einblickes in die Geschäftsgebarung
den übelsten Eindruck haben müssen;
3. daß diese Vertreter versuchen, bei den
armen geprellten und verzweifelten Versicherten
neue Versicherungen für andere Versicherungs-
gesellschaften abzuschließen,
4. daß die Standesorganisation der Vertreter
diese Methoden mißbilligt,
5. daß seit dem 22. IV. 1936 nichts ernsthaftes
zur Klärung der Lage und zur Rettung der Ver-
sicherten geschehen ist und die Regierung, der
Minister des Innern, der Justizminister, der Han-
delsminister, der Finanzminister angesichts des
erschütternden Elendes, dem die Familien der
Versicherten entgegensehen, schweigen.
Die öffentliche Meinung hat auf das Gesetz
vertraut; sie hat sich in Sicherheit gewiegt, weil
sie der Ansicht war, daß das Versicherungs-
regulativ 31/96 mit seinen Nachträgen tatsäch-
lich gilt.
Die öffentliche Meinung war überzeugt, daß
die Regierung tatsächlich darüber wacht, daß
insbesondere folgende Bestimmungen des Regu-
latives unter Garantie der beteiligten Minister
und persönlicher Verantwortung des Herrn Mini-
sterpräsidenten tatsächlich hinsichtlich ihrer
Ausübung ständig und sorgsam beachtet werden:
§ 27 ff des Versicherungsregulativs Nr. 31/96
mit seinen Nachträgen 321/1919, 228/21 usw.
Die öffentliche Meinung unseres Staates hat
sich also darauf verlassen, daß bereits bei der
Gründung des tschechoslowakischen Zweiges,
bezw. bei ihrer Anerkennung gegenüber der
Gesellschaft "Phönix" die notwendige Vorsicht
seitens der staatlichen Überwachungsorgane an-
gewendet wurde (321/1919 und 228/21).
Die öffentliche Meinung unseres Staates hat
sich darauf verlassen, daß die Regierung, vom
Herrn Innenminister, vom Herrn Justizminister,
vom Herrn Handelsminister, vom Herrn Finanz-
minister, vom Versicherungsbeirat und allen
staatlichen Organen, die unmittelbar oder mittel-
bar über Gesellschaften, die zur öffentlichen
Rechnungslegung verpflichtet sind, die amts-
wegige Aufsicht führen, ihre Pflicht auch gegen-
über der Geschäftsführung der "Phönix" erfüllt
haben, denn die Staatsaufsicht hat sich auf die
genaue Beobachtung der gesetzlichen und statu-
arischen Vorschriften, sowie auf jene Umstände
zu erstrecken, von welchen die jederzeitige Er-
füllbarkeit der künftigen Verpflichtungen der
Anstalt bedingt wird!
Die öffentliche Meinung hat sich darauf ver-
lassen, daß die Staatsaufsicht und insbesondere
die genannten Organe die richtige Berechnung
der Prämienreserve, die vorschriftsmäßige An-
lage der Kapitalien, sowie die richtige, vollstän-
dige und möglichst klare (!!!) Darstellung aller
Gebarungs- und Vermögens Verhältnisse im Rech-
nungsabschlüsse und Rechenschaftsberichte auch
tatsächlich überwacht.
Die öffentliche Meinung hat sich darauf ver-
lassen, daß die staatliche Aufsicht insbesondere
beim jährlichen Rechnungsabschluß der Gesell-
schaft "Phönix" das Gewinn- und Verlustkonto
und die Bilanz nicht nur formell, sondern hin-
sichtlich ihrer Wahrheit und vom Standpunkte
der Sicherheit der VerbiclierungsJiehmer prüft und
dafür sorgt, daß diese Abschlüsse klar und deut-
lich sind.
Die öffentliche Meinung hat sich darauf ver-
lassen, daß auch die Rechenschaftsberichte der
Versicherungsgesellschaft "Phönix" von allen
genannten staatlichen Organen immer sorgsam
geprüft und überwacht werden.
Es läßt sich nicht länger verschweigen, daß
die staatliche Aufsichtsgewalt gegenüber der
Versicherungsgesellschaft "Phönix" ihre Pflicht
nicht voll erfüllt hat. Diese Formulierung unserer
Kritik ist außerordentlich vorsichtig gewählt. Im
Volke hört man weit kräftigere Ausdrücke über
die Fahrlässigkeit der Aufsichtsorgane.
Das Volk will wissen und es hat in einem de-
mokratischen Staate Anspruch darauf, es zu
wissen, was vorgegangen ist
Als gewählte Volksvertreter, die am 19. Mai
1935 rücksichtslosen, unbarmherzigen Rechts-
kampf gegen die Korruption versprochen haben,
richten wir an die Regierung, den Minister des
Innern, den Minister der Justiz, den Minister des
Handels und den Minister der Finanzen nach-
stehende Anfragen und begehren die punktweise
erschöpfende
Beantwortung.
Falls die Beantwortung einzelner oder auch
nur eines Fragepunktes unterbleibt, werden wir
diese Unterlassung und die Nichtbefriedigung
unseres verfassungsgemäß sichergestellten Be-
antwortungsanspruches, der freien Würdigung
der gesamten Staatsbevölkerung ohne Rücksicht
auf die Volkszugehörigkeit überlassen.
Wir fragen:
1. Wer hat anläßlich der Anerkennung des
tschechoslowakischen Zweiges der Versicherungs-
gesellschaft "Phönix" die Finanzlage dieser Ge-
sellschaft geprüft, welches Ergebnis hatte diese
Prüfung, hat dieses Prüfungsergebnis allen ge-
setzlichen Anforderungen entsprochen?
2. Wurde die Geschäftsgebarung der "Phönix"
von Zeit zu Zeit, wie oft und mit welchem Ergeb-
nis, durch vom Innenministerium hiezu bestellte
fachtechnische Organe einer Untersuchung un-
terzogen ?
3. Wurden bei diesen Untersuchungen 'die
Bücher und Rechnungen eingesehen, die gesamte
Geschäftsgebarung, und zwar auch hinsichtlich
aller Aktiv- und Passivposten der Bilanz über-
prüft?
4. Wurde mit Rücksicht darauf, daß die
"Phönix" eine ausländische Gesellschaft ist, bei
diesen
Untersuchungen auch eine "Prüfung des
Gesamtgeschäftes" der "Phönix" in anderen Län-
dern durchgeführt, wie dies § 39, Abs. 3 des Ver-
sicherungsregulativs imperativ vorschreibt?
5. Wurden von der hierländischen Repräsen-
tanz der "Phönix" alle jene Bücher und Auf-
schreibungen geführt oder evtl. von der Zentral-
leitung der Gesellschaft beschafft, welche zur
Revision des hierländischen Geschäftes von der
Aufsichtsbehörde erforderlich gefunden wurden?
6. Wurde insbesondere die Beschaffung jener
Bücher, aus welchen die Berechnung der Prä-
mienreserven entnommen werden kann, angeord-
net und wurde diesem Auftrage Folge
geleistet?
28
7. Wurde untersucht, ob die beteiligten Auf-
sichtsorgane eine disziplinäre oder strafrecht-
liche Verantwortung trifft?
8. Ist die "Phönix" ihren gesetzlichen Ver-
pflichtungen hinsichtlich der Berechnung, An-
legung und Sicherstellung der zur Erfüllung
ihrer künftigen Verpflichtungen bestimmten
Prämienteile immer und gewissenhaft nachge-
kommen?
9. Wurden die Bilanzen, Berechnungen der
Prämienreserve, vorschriftsmäßige Anlage der Ka-
pitalien, die Darstellung aller Gebarungs- und
Vermögensverhältnisse, sowie der Rechenschafts-
berichte hinsichtlich ihrer Richtigkeit, Vollstän-
digkeit und Wahrheit jährlich überprüft? Wel-
ches Ergebnis hatten diese Überprüfungen?
10. Wurden Mängel beanständet, welche Vor-
kehrungen wurden getroffen und wie wurden
diese befolgt?
11. Ist die Regierung, der Herr Innenminister,
der Herr Justizminister, der Herr Handels-
minister und der Herr Finanzminister, jeder in
seinem Ressort und in gegenseitiger Unter-
stützung auch als Gesamtheit, bereit, gegen
jeden, der im Verdacht steht, schuldhaft oder
fahrlässig die Aufsicht der "Phönix" unterlassen
oder mangelhaft geführt zu haben, ohne Anse-
hung der Person das Disziplinarverfahren und
das Strafverfahren einleiten zu lassen?
12. Ist der Herr Justizminister bereit, dem
Herrn Generalprokurator die erforderlichen Auf-
träge zur Beschleunigung der anhängigen Straf-
verfahren zu erteilen?
Prag, am 4. Juli 1936.
Dr. Neuwirth,
Jäkel, Fischer, Franz Němec, Ing. Schreiber,
Stangl, Illing, Kundt, Wollner, Dr. Hodina, Dr.
Rösche, Jobat, Ing. Richter, Dr. Zippelius, Obrlik,
Dr. Kellner, Gruber, Ing. Peschka, Dr. Jilly, Ing.
Künzel, Sandner.
Původní znení ad 603/XII.
Interpelacja
posła Drą Leona Wolfa
do Ministra Spraw Wewnętrznych
w sprawie niesłusznej konfiskaty "Robot-
nika śląskiego" w okresie wyborów gmin-
nych.
Organ Polskiej Socjalistycznej Partji Robotni-
tettj, wychodzący we Frysztacie, nr. 29 z dnia 6.
czerwca 1936, zatem bezpośrednio przed wybo-
rami w gminach Śląska Cieszyńskiego, które się
odbyły w dniu 7. czerwca 1996, został skonfisko-
wany za następujące ustępy:
Z artykułu p. t. "Łajdacki podstęp czeskich t.
zw. socjal. demokratów", w którym krytykuje się
postępowanie partji czeskich socjalnych demokra-
kratów za wydanie przez nich polskich ulotników
i podżeganie przeciw polskiej partji i przeciw pol-
skiemu szkolnictwu, skonfiskowane zdanie:
"Metody takie możliwe są tylko na Śląsku, gdzie
w akcji czechizacyjnej wydaje się różne publikacje
w języku polskim. "
W artykule "Ofiara szczucia szowinistycznego",
opisującym według tygodnika "Havif" scenę wy-
dalonej biednej rodziny robotniczej, która już
wcale po polsku nie mówi, z Mor. Ostrawy do
Polski, skonfiskowano konkluzję tej treści:
"Istna tragedja ludzi cierpiących z powodu
szowinistycznych tarć i podjudzań. "
Z artykułu "Czescy urzędnicy rządzą gminą.
Nasza robotnicza Karwina. ", opisującego biedę i
tragizm śląskiego robotnika wykreśliła cenzura
następujące ustępy:
"Zagłębie wschodnie z Karwina stało się niby
drugą Ameryką dla przybyszy, którzy otrzymuią
różne prace, czy to na kopalniach, w kolonjach,
u budowniczych i wszędzie. Czy Karwina nie ma
zdolnych obywateli, którzyby pracę tak, laka n. p.
wykonują pograbacze w kolonjach, umieli lepiej
i solidniej wykonać? Do tego muszą być spro-
wadzeni ludzie skądś z Morawy lub ze Słowa-
czyzny, bo chodzi o zyskanie także głosu niepol-
skiego podczas wyborów. "
"Gdyby nie było znanego systemu na kopal-
niach, lub w innych warsztatach pracy, wynaro-
dowienia naszych obywateli, za byle ochłap i obie-
canek, nie mieliby dziś prawa ubiegać się o głosy
biednego ludu polskiego ludzie tacy, którzy w ku-
ferku swój majątek do Karwiny przynieśli. "
Podpisani widzą w tem swawolne ograniczanie
prasy i agitacji przedwyborczej, przeto zapytują
Pana Ministra,
co zamierza uczynić, aby w przyszłości się po-
dobne swawolne ograniczanie polskiej prasy nie
powtarzały ?
W Pradze, dnia 25. czerwca 1936.
Dr. Wolf,
Čavojský, Hašcík, Longa, Sidor, Suroviak, Rázus,
Hlinka, Drobný, Onderčo, Dr. Pružinský, Sivák,
Turček, Dr. Tiso, Danihel, Dr. Sokol, Šalát,
Slušný, Kendra, Florek, Dembovský.
29
Původní znění ad 603/ XIII.
Interpelacja
posła Drą Leona Wolfa
do Ministra Spraw Wewnętrznych
w sprawie nadużyć przy obecnych wy-
borach gminnych na śląsku Cieszyńskim.
Przed wyborami gminnemi, które odbyły sie 7.
czerwca 1936 w 16 gminach Śląska Cieszyńskiego,
dopuszczono się ze strony czynników większości
czeskiej, względnie także ze strony urzędów poli-
cyjnych, czynów takich, które musiały mieć wpływ
na wolność i swobodę wyborów.
Przedewszystkiem starano się wszelkiemi możli-
wemi sposobami ograniczyć agitację polskich grup
wyborczych i uświadomienia wyborców przy po-
mocy prasy i ulotników. Do tego celu służyła kon-
fiskata gazet i ulotników. Cenzura policyjna w
Cześ. Cieszynie konfiskowała umyślnie szczególnie
w czasie przedwyborczym Dziennik Polski. Ponie-
waż Dziennik ten jest jedynem pismem ludności
polskiej, znaczy konfiskata odebranie możności
informowania wyborców i wyjaśnienia im ich praw
i obowiązków.
Dziennik Polski z dnia 4. czerwca 1936, który
wyłącznie poświęcony był sprawom wyborów,
skonfiskowano za następujące ustępy: "O nasz
stan posiadania w gminach. "
"Najważniejszym czynnikiem, który jednak w
naszych gminach zmusza o ubieganie się o man-
daty do zastępstw gminnych, różne grupy, to jest
ten sam faktor, który powoduje, iż każdy spis
ludności, każdy zapis do szkół, parcelacja dóbr,
restrynkcja w przedsiębiorstwach, każda ogólno-
społeczna akcja, jest przyczyną meczarń fizycz-
nych i moralnych naszej ludności. Oto zachłanność
szowinizmu i dążności do wyparcia naszej ludno-
ści z jej stanowisk. "
Dalej skonfiskowano artykuł następującej tre-
ści: "Jeszcze o wyborach w Karwinie. "
"Że komisja administracyjna zostawiła po sobie
takie wielkie długi, tłumaczy się tem, że budo-
wała z pieniędzy podatników karwinskich wspa-
niałe gmachy czeskich szkół, z których państwu
się robiło podarunki. A czyżby się bez tych gma-
chów nie obeszło? W innych gminach na Śląsku
cieszyńskim prawie że wszędzie budował rząd włas-
nym nakładem budynki szkolne i tam, gdzie były
potrzebne i tam, gdzie ich nie było potrzeba, wiec
pewnie byłby rząd i w Karwinie postarał się
o umieszczenie swoich szkół a gmina nie musiała-
by się obecnie uginać pod ciężarem długów z cza-
sów urzędowania komisji administracyjnej. "
W artykułach tych była mowa tylko o wyborach.
W sam dzień wyborów, t. j. dnia 7. czerwca
1936, skonfiskowano Dziennik Polski nr. 91 z dnia
7. czerwca 1936 za artykuł o interwencji w Trzyń-
cu a mianowicie skonfiskowano w artykule pod
napisem "Interwencje w dyrekcji hut w Trzyńcu"
następujący ustęp:
"Nie spełnilibyśmy naszego obowiązku, gdyby-
śmy biernie czekali, aż nadejdzie okres krzywd
nowych, ażby czynniki, chociaż to niby bratnie a
nie mające dla nas uczuć bratnich, natomiast czy-
hające jak złe duchy na każdą sposobność wyrzą-
dzenia nam nowych krzywd, do pracy antypolskiej
się znowu zabrały. Nie spełnilibyśmy naszego za-
dania jako most porozumiewawczy pomiędzy na-
rodem polskim i czeskim, jeżeli byśmy dopuszczali
biernie do rozpętania akcji przedwpisowej, prze-
ciw nam zwróconej, bo każda taka akcja, każda
nowa krzywda nam wyrządzona, kopie tylko głęb-
szą przepaść pomiędzy obu narodami i państwami.
Kopią ją krótkowzroczne czynniki ze strony cze-
skiej, upajające się chwilowemi swemi powodze-
niami a przejściową naszą klęską. "
W artykule pod napisem: "Ludność polska gło-
suje tylko na polskie listy", skonfiskowano na-
stępujący ustęp:
"Przypatrzmy się stosunkom w największej na-
szej gminie, Karwinie. Do czego doprowadziły tam
tak zwane rządy krutowłady. Pogrążyły one gminę
w długi, sięgające do 15 miljonów Kč tak, iż na
samą spłatę odsetek i anuit potrzeba rocznie
1. 151.
005- Kč. Czyż dziwić się potem, że obecnie
niedobór gminny wynosi przeszło miljon 200 tyś.
Kč. "
W artykule pod napisem: "Wszyscy na wiec
do Trzyńca" skonfiskowano następujący ustęp:
"Stwierdzamy też, że jakkolwiek usuwano
z huty ludzi pod pretekstem posiadania innych
możliwości wyżycia, przecie usuwanie dotknęło
tylko niektórych, zwłaszcza tych, którzy przy-
znają się do narodowości polskiej. Tymczasem całe
mnóstwo ludzi pozostało spokojnie nadal w hucie,
chociaż posiadają większe realności i grunta a po-
zostawiono ich tylko dlatego, że należą do organi-
zacyj niepolskich!
Stwierdzamy też, że bezterminowego zurlopo-
wania dokonano prawie przed wpisami szkolnemi,
co wywołuje specjalne zdziwienie i zaniepokojenie
miejscowej ludności!"
W artykule pod napisem: "Coś o przyjmowaniu
nowych robotników do Hut trzynieckich" skonfis-
kowano następujący ustęp:
"Wymieniliśmy nazwiska tych osób, o których
mogliśmy się dowiedzie, lecz jest ich znacznie wię-
cej, nawet szkoła czeska nie pomaga, nie pomaga
się zapisanie do Matice, trzeba koniecznie być
stuprocentowym wlastencem, a taki - zdaniem
tych, którzy Wpływają na przyjęcie do huty -
może być tylko Czech, którego matka i ojciec
rzeczywiście byli Czechami. "
Skonfiskowano nawet organ PSPR. "Robotnik
Śląski" z 6. VI. 1936 przed samemi wyborami.
Taksamo utrudniano agitację za polskiemi li-
stami przez konfiskatę ulotników polskich, nie po-
zwolono wyjawić myśli polskich wyborców oraz
krytyki gospodarki gminnej.
30
W Starem Mieście skonfiskowano ulotnik polski
p. t. "Ptaszek z Ksty nr. 9.. ", w gminie Dar-
kowie ulotnik p. t. "Daj odpowiedź 7. czerwca przy
urnie... ", w gminie Karwinie ulotnik p. t. "Czy
wiecie Karwiniacy?", skonfiskowano jedyny ulot-
nik partji PPSD. p. t. "Do ogółu polskich robot-
ników", ulotnik ten jest przedmiotem osobnej
interpelacji, druk 586VXV, w której wykazano bez-
podstawność konfiskaty.
W ulotnikach tych nie było nic innego wyra-
żone, tylko krytyka postępowania pewnych człon-
ków i pewnych stronnictw w zarządach gmin, nie
znajdowały się w nich żadne ustępy, któreby były
czynem karygodnym, ani też żadne napaści, gdy
tymczasem w całym szeregu gmin, rozrzucono
ulotniła ze strony czeskich grup wyborczych w ję-
zyku czeskim a przedewszystkiem także w języku
polskim, które ośmieszały czynność polskich człon-
ków zastępstw gminnych, oczerniały ich, podając
zmyślone fakta, podburzały przeciw narodowości
polskiej1 i mieściły różne pogróżki przeciw tym,
którzyby się odważyli głosować na listy polskie.
Taką treść miały na przykład: ulotnik ćes. soc. -
dem. p. t. "Obywatele i obywatelki gminy Dar-
kowa", w którym podburzano ludność przeciw pol-
skim kandydatom i przeciw narodowości polskiej.
W tej samej gminie Darkowie rozdawano publicz-
nie ulotnik Obćansko-hospodarske strany v Dar-
kov8" pod tytułem "Obyvatele-volici", w którym
oczernia się polskie listy i polską narodowość i
przekręca fakta dla zohydzenia polskich kandyda-
tów. - W Boguminie-mieście pojawił się ulotnik
stronnictw czeskich w języku polskim pod tytu-
łem: "Obywatele Polacy!". Ulotnik ten jest pełen
oszczerstw, ośmieszań i fałszywych oskarżeń prze-
ciw Polakom i przeciw kandydatom na liście pol-
skiej nr. 1. Kandydaci ci są tam nazwani podcie-
pami i Polakami za kwit.
W Marklowicach Dolnych grupa wyborcza "Će-
skosloyenske socialne demokraticke strany del-
nicke" wydała ulotnik nietylko w języku czeskim,
ale także w języku polskim pod tytułem: "Yazeni
obćane!", w którym polscy kandydaci są zohydzeni
w najwyższym stopniu a lista ich jest nazwana
"listą faszystycznego morderstwa polskiego".
Oprócz tego wydały czeskie grupy wyborcze 6
ulotników z karykaturami przeciwko kierownikowi
polskiej szkoły i przeciwko innym obywatelom,
stojącym na czele polskiego ruchu robotniczego,
względnie polskich stronnictw politycznych, nazy-
wając ich "zjednoczone polskie stronnictwa faszy-
stowskie" i szerząc o nich najrozmaitsze kłamliwe
twierdzenia.
W Novem Bohumine wydały stronnictwa czeskie
ulotnik w jeżyku polskim, w którym zniesławiały
w niesłychany sposób kandydatów polskiej listy,
szczególnie p. kierownika Pszczółkę, oczerniając
go, zarzucając mu, że tylko dla siebie pracuje i
okrada gminę. Zakończony jest ten ulotnik sło-
wami: "I takiego zdrajcę ludu polskiego, ger-
mana, niekatolika, denuncjanta chcecie sobie zwo-
lić do gminy? Chcecie, ażeby was przywiódł do
nieszczęścia? Zajiście że nie!
Dlatego strzeżcie się go a przyczyńcie się, aże-
by ani jednego głosu na niego nieprzypadło.
Nikt nie dawaj głos liście kandydatów nr. 4.
Lepiej oddaj głos niektórej liście czeskiej. "
W gminie Stare Miasto pojawił się ulotnik rze-
komo "Republikańska strany" pod tytułem "Vo-
lićky! Yolićoye", w którym zohydzono Polaków i
kandydatów listy polskiej.
Aczkolwiek treść tych wszystkich ulotników
była podburzająca, zniesławiająca obywateli i całe
ich grupy, bezczeszcząca całą narodowość polską,
to ulotniki te były rozszerzane i kolportowane bez-
karnie a cenzura nie widziała nic zdrożnego u nich
i nie konfiskowała ich tylko dlatego, że pochodziły
ze stronnictw czeskich a skierowane były prze-
ciw polskim listom wyborczym.
Do zastraszenia polskich wyborców i do wywie-
rania wpływu na czystość i wolność wyborczą, słu-
żyły także i inne nadużycia. Chodziło o to, aby pol-
ską, ludność zniechęcić, nastraszyć i ażeby wy-
kazać jej, że obstawanie przy jej narodowości i
przy listach polskich może zagrozić egzystencji
wyborców i ich rodzin.
Przed samemi wyborami wydalono z pracy w
hutach trzynieckich około 200 robotników polskich
a agitatorzy czescy użyli to w tym kierunku, że
grozili, iż wszyscy, którzy będą głosowali na listy
polskie, zostaną z pracy wydaleni.
Do gminy Guty przyszedł 2 tygodnie przed wy-
borami nieiaki Konećny, dozorca hut trzynieckich
z Łyżbic oraz Bednaf, kierownik czeskiej szkoły
w Karpentnej, którzy pod groźbą presji w hucie
zmusili niektórych robotników, należących nawet
do partji komunistycznej, do wystawienia listy
"Narodniho sjednoceni". Równocześnie oświad-
czyli, że o ile lista ta nie uzyska mandatu, robot-
nicy odczują to na własnej skórze. Zastraszeni tem
ludzie, aczkolwiek Polacy, między znajomymi i
krewnymi agitowali za tą listą.
W Kocobędzu 2 tygodnie przed wyborami sprze-
dawano w lasach państwowych, prawdopodobnie
z nakazu nadleśnictwa w Trzycieżu albo też dy-
rekcji we Frydku, metr sześcienny drzewa po 15. -
Kč, chociaż innym razem drzewo sprzedaje się
conajmniej o 100% drożej. Drzewo sprzedawano
jednakże tylko członkom czeskiej socjalnej demo-
kracji i strany republikanske. Oprócz tego pozwo-
lono członkom tych stronnictw ścinać w lasach
suche drzewo za minimalną opłatą.
Na zgromadzeniu przedwyborczem w Stanisło-
wicach, zwołanem przez czeskie stronnictwa, refe-
rowali referenci, że "tak, jak se ted' stavi peynosti
proti Nemecku, stavśt se budę proti Polakom. Pro-
to ti, kteři chtějí zustati státotvorní, musi voliti
ćeske kandidatky". Tak referował senator socjal-
nej demokracji p. Macek. Z parcelacji obiecywano
przydziały tym, którzy się zobowiążą głosować na
czeskie listy kandydatów.
W dzień samych wyborów w gminie Darkowie
żandarm p. Štvan wbrew przepisowi §u 37 ordy-
nacji wyborczej, przybył do drugiego lokalu wy-
borczego, który znajdował się w polskiej szkole
na I. piętrze, a gdzie przewodniczącym komisji
był p. Adolf Kubeczka, sztygar w Darkowie, około
godziny 11-ej przedpołudniem, siadł sobie na ławce