SMLOUVA
O ÚPRAVĚ OTÁZEK, VYPLÝVAJÍCÍCH ZE STANOVENÍ
HRANICE
MEZI
REPUBLIKOU ČESKOSLOVENSKOU
A
REPUBLIKOU POLSKOU.
(HRANIČNÍ STATUT. )
UMOWA
O UREGULOWANIU STOSUNKÓW WYNIKAJACYCH
Z OKRESLENIA GRANICY
POMIEDZY
REPUBLIKA CZESKOSLOWACKA
A
RZECZAPOSPOLITA POLSKA.
(STATUT GRANICZNY. )
Po ukončení prací mezinárodní rozhraničovací komise československo-polské, pověřené podle rozhodnutí Konference Velvyslanců ze dne 5. a 9. srpna 1920, dále ze dne 3. srpna 1922 a ze dne 22. května 1924 stanovením hranice československo-polské, President Republiky československé a President Republiky Polské ve snaze upraviti otázky vyplývající ze stanovení této hranice dohodli se, že sjednají smlouvu zmíněnou v článku VIII delimitačního protokolu ze dne 12. října 1927 (hranice na Těšínsku, Oravě a Spiši) a článku VII delimitačního protokolu ze dne 12. října 1927 (ostatní části československo-polské hranice). Za tímto účelem jmenovali svými zmocněnci:
President Republiky Československé:
Inženýra Václava Roubíka,
přednostu odboru ministerstva veřejných prací,
a
President Republiky Polské:
Profesora Doktora Walery-ho Goetla,
delegáta Polské vlády v polsko-československých hraničních jednáních,
kteří, sdělivše si navzájem své plné moci a shledavše je v dobré a náležité formě, dohodli se na těchto ustanoveních:
HLAVA I. Stanoveni a dokumentace státní hranice.
Článek 1.
Státní hranice mezi Republikou československou a Republikou Polskou byla v letech 1920-1927 na místě určena, vymezníkována a zaměřena mezináradní rozhraničovací komisí. Výsledky stanovení a zaměření obsaženy jsou ve třech souhlasných dokumentárních dílech uvedených v článcích IV delimitačních protokolů ze dne 12. října 1927; opisy
Po ukończeniu prac przez Międzynarodową Komisję Delimitacyjną czeskosłowacko-polską, której zostało powierzone na podstawie decyzji Konferencji Ambasadorów z dnia 5 i 9 sierpnia 1920 roku oraz z dnia 3. sierpnia 1922 roku i z dnia 22. maja 1924 roku, określenie granicy czeskosłowacko-polskiej, Prezydent Republiki Czeskosłowackiej i Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, dążąc do uregulowania stosunków wynikających z określenia tej granicy, zgodzili się zawrzeć Umowę, wymienioną w artykule VIII Protokółu Delimitacyjnego z dnia 12. października 1927 roku (granice w Cieszyńskiem, na Orawie i Spiszu) oraz artykułu VII Protokółu Delimitacyjnego z dnia 12. października 1927 roku (reszta granicy czeskosłowacko-polskiej). W tym celu mianowali swymi pełnomocnikami:
Prezydent republiki Czeskosłowackiej:
Inżyniera Václava Roubíka,
szefa sekcji ministerstwa robót publicznych,
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej:
Profesora Dr. Walerego Goetla,
delegata rządu polskiego do rokowań granicznych polsko-czeskosłowackich,
którzy po okazaniu swych pełnomocnictw, uznanych za dobre i sporządzone we właściwej formie, zgodzili się na następujące postanowienia:
ROZDZIAŁ I.
Określenie i udokumentowanie granicy państwowej.
Artykuł 1.
Granica państwowa między Republiką Czeskosłowacką a Rzecząpospolitą Polską była w latach 1920-1927 przez Międzynarodową Komisję Delimitacyjną na miejscu określona, oznaczona słupami i pomierzona. Wyniki określenia i pomiarów zawarte są w trzech zgodnych operatach, wymienionych w artykułach IV Protokółów Delimitacyjnych z dnia 12.
těchto protokolů jsou připojeny k této smlouvě (příloha I). Zmíněná dokumentární díla jsou uložena po jednom exempláři v archivu Konference Velvyslanců a u vlád obou Smluvních Států.
článek 2.
1. Pokud dokumentární díla uvedená v článku l neurčují průběh hraniční čáry ve všech podrobnostech, rozhodují výsledky zaměření vyznačené v polních náčrtcích.
2. Tyto polní náčrtky, pořízené při rozhraničování společně odborníky Smluvních Států a jimi jakož i komisary těchto států a presidentem mezinárodní rozhraničovací komise československo-polské podepsané, jsou uloženy v Republice československé v ministerstvu veřejných prací v Praze, v Republice Polské v ministerstvu veřejných prací ve Varšavě.
Článek 3.
1. Nesouhlasí-li popis hranice a mapy dokumentárního díla s polními náčrtky, rozhodují polní náčrtky.
2. Nesouhlasí-li polní náčrtky s měrami vyšetřenými na místě, ač hraniční znaky nebyly přemístěny aniž na nich bylo co měněno, rozhodují výsledky místního přezkoušení. V takovém případě bude sepsán protokol doložený podle okolností i polním náčrtkem vyznačujícím zjištěný stav, jak uvedeno v článku 68.
Článek 4.
Hraniční čára na povrchu zemském ohraničuje též výsostní oblast pod i nad zemí.
HLAVA II. Veřejné cesty a mosty na hranici.
Článek 5.
Smluvní Státy budou pečovati o to, aby veřejné cesty přecházející státní hranici a otevřené v té které době jako místa přestupu s celní a pasovou kontrolou (celní cesty), nebo jako místa přestupu pro všeobecný pohraniční styk dovolený mimo celní cesty, byly i s objekty v jich průběhu udržovány ve
października 1927 roku; kopje tych protokółów są dołączone do Umowy niniejszej (załącznik I). Wymienione operaty złożone są po jednym egzemplarzu w archiwum Konferencji Ambasadorów i u Rządów obu Państw Umawiających się.
Artykuł 2.
1. O ile operaty, wymienione w artykule l, nie określają przebiegu linji granicznej we wszystkich szczegółach, są miarodajne wyniki pomiarów, uwidocznione w szkicach polowych.
2. Powyższe szkice polowe, które zostały sporządzone przy wyznaczeniu granicy wspólnie przez fachowców Państw Umawiających się i podpisane przez nich oraz przez Komisarzy tych Państw i przez Przewodniczącego Międzynarodowej Komisji Delimitacyjnej czeskosłowacko-polskiej, są złożone w Republice Czeskosłowackiej w Ministerstwie Robót publicznych w Pradze, zaś w Rzeczypospolitej Polskiej w Ministerstwie Robót Publicznych w Warszawie.
Artykuł 3.
1. O ile opis granicy i mapy w operatach nie są zgodne ze szkicami polowemi, są miarodajne szkice polowe.
2. O ile szkice polowe nie byłyby zgodne z pomiarami stwierdzonemi w terenie, aczkolwiek znaki graniczne, nie zostały przesunięte i nie uległy zmianom, wówczas są miarodajne wyniki badań na miejscu. W takim wypadku winien być sporządzony protokół z dołączeniem w razie potrzeby szkicu polowego, oznaczającego stwierdzony stan rzeczy, jak przewiduje artykuł 68.
Artykuł 4.
Linja graniczna na powierzchni ziemi określa również suwerenność Państwa pod i nad ziemią.
ROZDZIAŁ II. Drogi i mosty publiczne na granicy.
Artykuł 5.
Umawiające się Państwa będą czuwały nad tem, aby drogi publiczne, przechodzące przez granicę Państwa a otwarte w danym czasie jako punkty przejściowe z kontrolą celną i paszportową (drogi celne) lub jako punkty przejściowe dla ogólnego ruchu granicznego dozwolonego poza drogami celnemi, były
stavu odpovídajícím potřebám dopravy těmi, kdož jsou k tomu povinni podle předpisů platných v dotčeném státě nebo z jiného titulu.
Článek 6.
Smluvní Státy budou pečovati o to, aby veřejné cesty, jichž střední čára tvoří státní hranici (hraniční cesty), byly společně udržovány těmi, kdož jsou k tomu podle předpisů platných v dotčeném státě nebo z jiného titulu povinni, a to potud, pokud budou celními cestami nebo pokud budou otevřeny jako místa přestupu pro všeobecný pohraniční styk, dovolený mimo celní cesty. Ti, kdož jsou k tomu povinni, nechť se dohodnou o jednotném udržování těchto cest v náležitém stavu a o rozdělení nákladů.
Článek 7.
Hraniční cesty, kterých nebude nadále potřebí, mohou býti zrušeny jen po vzájemné dohodě; v těch případech bude hraniční označení příslušně přemístěno.
Článek 8.
Silniční objekty, položené z části v jednom, z části v druhém státním území (hraniční mosty a pod. ), budou udržovány jak uvedeno v článku 5, případně 6. Ti, kdož jsou k tomu povinni, nechť se dohodnou o jednotném udržování těchto objektů v náležitém stavu a o rozdělení nákladů, při čemž udržování může býti přeneseno na jednoho z nich.
Článek 9.
O dopravě na hraničních cestách a na hraničních mostech (silniční policie) sjednají Smluvní Státy zvláštní úmluvu.
Článek 10.
1. Hraničních cest možno v celé šíři používati bez průkazu opravňujícího k přestupu hranice.
2. Úředníci a nižší zaměstnanci, konající podle svého pravidelného služebního určení veřejnou bezpečnostní, hraniční strážní, celní, poštovní nebo telegrafní službu, jakož i polní a lesní stráže, mohou choditi i jezditi po hra-
utrzymywane wraz z objektami na nich leżącemi w sposób, odpowiadający potrzebom ruchu, przez tych, których to jest obowiązkiem, wynikającym z przepisów obowiązujących w danem Państwie, lub z innego tytułu.
Artykuł 6.
Państwa Umawiające się będą czuwały nad tem, aby publiczne drogi, których środkowa linja stanowi granicę Państwa (drogi graniczne), były wspólnie utrzymywane przez tych, których to jest obowiązkiem wynikającym z przepisów obowiązujących w danem Państwie lub z innego tytułu i to dotąd, dopóki będą drogami celnemi lub dopóki będą otwarte jako punkty przejściowe dla ogólnego ruchu granicznego dozwolonego poza drogami celnemi. Osoby, których to jest obowiązkiem, mają się porozumieć co do jednolitego utrzymywania tych dróg w należytym stanie oraz co do podziału wydatków.
Artykuł 7.
Drogi graniczne, które nie będą nadal potrzebne, mogą być zniesione tylko we wzajemnem porozumieniu; w tych wypadkach graniczne oznaczenia zostaną odpowiednio przestawione.
Artykuł 8.
Objekty drogowe, położone częściowo na obszarże jednego a częściowo na obszarze drugiego Państwa (mosty graniczne i t. p. ), będą utrzymywane jak podano w artykule 5, ewentualnie 6. Osoby, których to jest obowiązkiem, mają się porozumieć co do jednolitego utrzymywania tych objektów w należytym stanie oraz co do podziału wydatków, przyczem utrzymywanie może być przeniesione na jedną z nich.
Artykuł 9.
Co do ruchu na drogach granicznych i mostach granicznych (policja drogowa) Państwa Umawiające się zawrą osobną umowę.
Artykuł 10.
1. Dróg granicznych można używać na całej szerokości bez przepustki uprawniającej do przekraczania granicy.
2. Urzędnicy i funkcjonarjusze niżsi wykonywujący w związku ze swoja właściwą funkcją służbową publiczną służbę bezpieczeństwa, służbę strażniczą graniczną, celna, pocztową lub telegraficzną, jak również straże leśne i
ničních cestách v celé šíři ve služebním oděvu a patří-li k tomu poboční zbraň, též s touto a při výkonu své služby též se střelnou zbraní; nesmějí však mimo území svého státu konati úřední jednání bez zvláštního dorozumění Smluvních Států.
Článek 11.
Oddílům branné moci obou států a vojensky ozbrojeným osobám není dovoleno používati hraničních cest - s výjimkou osob uvedených v článku 10., odstavec 2. Jednotlivým vojenským osobám ve stejnokroji jest dovoleno používati hraničních cest jen tehdy, nejsou-li ozbrojeny.
Článek 12.
Dopravuje-li se zboží po hraničních cestách mezi různými místy téhož státu po polovici cesty ležící mimo území tohoto státu, bude posuzováno tak, jakoby bylo dopravováno uvnitř tohoto státu.
Článek 13.
Periodické přehlídky hraničních mostů provede každý z obou států podle svých předpisů i na části mostu, která jest na území druhého státu; o zahájení a o výsledku těchto přehlídek bude uvědomen příslušný úřad druhého státu.
Článek 14.
Nová mýtní práva mohou býti zřízena, nové mýtní poplatky nebo jiné poplatky za používání hraničních cest, mostů a převozů zavedeny, dosavadní poplatky změněny nebo zrušeny a jich vybírání prodlouženo jen v dohodě příslušných úřadů Smluvních Států.
Článek 15.
Nové cesty, nové mosty a převozy všeho druhu přes hranici mohou býti zřizovány jen v dohodě příslušných úřadů Smluvních Států.
Článek 16.
Státní nebo samosprávné úřady v obou státech, udržující hraniční cesty a hraniční
polne, mogą chodzić i jeździć po granicznych drogach na całej ich szerokości w służbowych uniformach, ewentualnie z bronią boczną, o ile ona należy do wyekwipowania a w czasie wykonywania służby też z bronią palną; nie wolno im jednak bez specjalnego porozumienia między Umawiającemi się państwami wykonywać czynności służbowych poza obszarem własnego Państwa.
Artykuł 11.
Oddziałom siły zbrojnej obu Państw oraz uzbrojonym po wojskowemu osobom nie wolne używać dróg granicznych, z wyjątkiem osób podanych w artykule 10, ustęp 2. Osobom wojskowym pojedynczym w uniformach wolno używać dróg granicznych tylko wtedy, jeżeli nie są uzbrojone.
Artykuł 12.
O ile towary są przewożone po drogach granicznych pomiędzy różnemi miejscami tego samego Państwa po połowie drogi leżącej poza obszarem tego Państwa, winny być traktowane w ten sposób, jak gdyby były przewożone wewnątrz tego Państwa.
Artykuł 13.
Rewizje okresowe granicznych mostów wykonywać będzie każde z obu Państw według swoich przepisów również i na części mostu, położonej na obszarze drugiego Państwa;
o rozpoczęciu i wyniku tych rewizyj zostanie powiadomiony właściwy urząd drugiego Państwa.
Artykuł 14.
Nowe uprawnienia mytnicze mogą być nadane, nowe opłaty mytnicze lub inne opłaty za korzystanie z granicznych mostów, przewozów
i dróg wprowadzone, istniejące opłaty zmienione lub zniesione, a pobieranie ich przedłużone, wyłącznie na podstawie porozumienia właściwych urzędów Umawiających się Państw.
Artykuł 15.
Nowe drogi, nowe mosty i przewozy wszelkiego rodzaju przez granicę mogą być budowane wyłącznie tylko w porozumieniu kompetentnych urzędów Umawiających się Państw.
Artykuł 16.
Urzędy państwowe lub samorządowe w obu Państwach, które wykonywają utrzymanie
mosty jakož i provádějící jejich přestavbu nebo novostavbu, mohou si v těchto věcech navzájem přímo dopisovati.
HLAVA III. Právní poměry na hraničních tocích.
Část I.
Dosavadní vodní práva.
Článek 17.
1. Tam, kde vodními toky probíhá státní hranice po délce toku (hraniční toky), jest dovoleno bez povolení druhého státu užívati vody ke koupání, mytí, praní, napájení a plavení zvířat, ježdění loďkami jakož i čerpati vodu ručními přístroji pro potřeby domácího hospodářství.
2. V částech koryta hraničního toku ležících na území vlastního státu jest zájemníkům dovoleno dobývati pro vlastní potřebu kal, zemi, písek, štěrk, kámen, led a rostliny na místech příslušným úřadem vykázaných, a to podle pokynů tohoto úřadu a bez povolení druhého státu.
3. Při užívání vody podle odstavce l a 2 není však dovoleno vstoupiti na břeh ležící na území státu druhého bez povolení příslušných úřadů tohoto státu.
Článek 18.
1. Nabytá vodní práva a k nim patřící vodní díla na hraničních tocích nebo na tocích hranicí přeťatých - na těchto potud, pokud jsou hranicí dotčena - jakož i vodní práva na hranici vůbec budou oběma státy uznána, budou-li prokázána úředními doklady do dvou let ode dne účinnosti této smlouvy.
2. Ustanovení odstavce l bude použito též na vodoprávní povolení udělená před účinností této smlouvy i tehdy, není-li dotčené vodní dílo ještě vybudováno, bylo-li však se stavbou již započato nebo bude-li stavba ve lhůtě konsensem předepsané zahájena a bude-li v obou případech ve stavbě řádně pokračováno.
3. Nebudou-li dány předpoklady odstavce l nebo 2, nebudou vodní práva uznána a vy-
granicznych dróg i granicznych mostów jako też prowadzą ich przebudowę lub nową budowę, mogą w tych sprawach porozumiewać się bezpośrednio.
ROZDZIAŁ III. Stosunki prawne na granicznych biegach wód.
Część L Istniejące uprawnienia wodne.
Artykuł 17.
1. Tam, gdzie na biegach wód przebiega granica Państwa w kierunku ich długości (graniczne biegi wód), wolno bez pozwolenia drugiego Państwa używać wody do kąpieli, mycia, prania, pojenia i pławienia zwierząt, jeżdżenie łódkami, jak również czerpać wodę ręcznemi naczyniami do potrzeb gospodarstwa domowego.
2. W częściach koryta granicznego biegu wód, leżących na obszarze własnego Państwa, wolno osobom interesowanym wydobywać dla własnej potrzeby muł, ziemię, piasek, żwir, kamień, lód i rośliny, w miejscach wskazanych przez właściwą władzę i według wskazówek tej władzy, bez pozwolenia drugiego Państwa.
3. Przy używaniu wód według ustępu l i 2 nie wolno jednak wchodzić na brzeg leżący na obszarze drugiego Państwa bez pozwolenia właściwych władz tego Państwa.
Artykuł 18.
1. Nabyte prawa wodne i przynależne do nich urządzenia wodne na granicznych biegach wód lub na biegach wód granicą przeciętych, - na tych ostatnich, o ile się stykają z granicą, - jakotež prawa wodne gdziekolwiek na granicy, będą przez oba Państwa uznane, gdy udowodnione zostaną urzędowemi dokumentami w przeciągu dwóch lat od dnia wejścia w życie niniejszej Umowy.
2. Postanowienia ustępu l będą także stosowane do nadań prawno-wodnych, udzielonych przed wejściem w życie niniejszej Umowy nawet wówczas, gdy dotyczące urządzenia wodne nie zostały jeszcze wykonane, lecz budowa została już rozpoczęta lub w przepisanym w konsensie terminie rozpoczętą zostanie i gdy w obu wypadkach będzie odpowiednio dalej prowadzona.
3. Jeżeli nie zachodzą warunki przewidziane w ustępach l lub 2, prawa wodne nie będą
zadují nového propůjčení podle ustanovení části III této hlavy.
Článek 19.
Povinnosti udržovati vodní dílo, služebnosti a jiné závazky vyplývající z vodních práv uvedených v článku 18 trvají bez ohledu na to, že osoby zavázané nebo oprávněné, nebo příslušné vodní dílo jsou na území různých států.
Článek 20.
Dosavadní soukromoprávní ujednání o užívání vody mezi majiteli vodních děl a osobami třetími zůstávají v platnosti, byť i se jeden ze zúčastněných ocitl stanovením hranice na území druhého státu, nejsou-li tato ujednání v rozporu se zákonnými předpisy jednoho ze Smluvních Států.
Článek 21.
Smluvní Státy zařídí, aby do tří let od účinnosti této smlouvy byly podle vlastních vodoprávních předpisů doplněny nebo provedeny ve vodních knihách zápisy vodních práv a vodních děl zmíněných v článku 18 a aby úřadem ověřené opisy těchto zápisů byly odevzdány příslušnému vodoprávnímu úřadu druhého státu.
Článek 22.
Vlastníci níže položených pozemků jsou povinni za dosavadních podmínek přijímati z území druhého státu povrchové vody tekoucí přirozeně i mimo stálé vodní toky, jakož i drenážní vody.
Článek 23.
Smluvní Státy budou pečovati o to, aby byly plněny všechny závazky vyplývající z vodních práv, která budou uznána podle této smlouvy.
Článek 24.
Není-li řádně zajištěno udržování některého veřejným zájmům sloužícího díla na hraničním toku nebo na toku hranicí přeťatém na tomto pokud dílo jest hranicí dotčeno (na příklad udržování provedených regulací, mostů a pod. ), nebo není-li se zřetelem na stanovení hranice toto udržování podle pů-
uznane i będą wymagały nowego nadania według postanowień części III tego rozdziału.
A r t y k u ł 19.
Obowiązki utrzymywania urządzenia wodnego, służebności i inne zobowiązania wynikające z uprawnień prawnowodnych, określonych w artykule 18, pozostają w mocy bez względu na to, że osoby zobowiązane lub uprawnione, oraz odnośne urządzenie wodne znajdują się na obszarze różnych Państw.
Artykuł 20.
Dotychczasowe układy prawno-prywatne między właścicielami urządzeń wodnych a osobami trzeciemi co do używania wody zostają w mocy, jakkolwiek z powodu określenia granicy państwowej jeden z zainteresowanych znalazł się na obszarze drugiego Państwa,
o ile układy te nie są sprzeczne z ustawami jednego z Państw Umawiających się.
Artykuł 21.
Umawiające się Państwa zarządzą, aby w przeciągu trzech lat od wejścia w życie niniejszej Umowy zostały w myśl własnych przepisów prawno-wodnych dokonane lub uzupełnione wpisy do ksiąg wodnych praw i urządzeń wodnych, określonych w artykule 18
i aby urzędowo stwierdzone odpisy tych wpisów były doręczone właściwemu urzędowi wodnemu drugiego Państwa.
Artykuł 22.
Właściciele niżej położonych gruntów są obowiązani pod dotychczasowemi warunkami przyjąć z obszaru drugiego Państwa wody opadowe, które spływają naturalnie także poza stałemi biegami wodnemi, jak również odpływy drenowe.
Artykuł 23.
Umawiające się Państwa będą czuwały nad tem, aby były wykonywane wszystkie obowiązki, wypływające z uprawnień wodnych, które będą uznane w myśl niniejszej Umowy.
Artykuł 24.
Jeżeli nie jest należycie zapewnione utrzymanie pewnego, dla użytku publicznego służącego urządzenia na granicznym biegu wód lub na biegu granicą przeciętym, - na tym ostatnim, o ile urządzenie to styka się z granicą - (n. p. utrzymanie robót regulacyjnych, mostów i t. p. ) lub ze względu na wy-