12

pełnej zgodzie z obowiązującymi przepisami, t. j.
z postanowieniami § 13, ust. 7 i 8 ustawy z dnia
14. lipca 1927, nr. 114 Zb. u. i r., i do użycia
broni palnej był wśród danych okoliczności zu-
pełnie uprawniony.

Też inne cztery w interpelacji wymienione przy-
padki użycia broni były troskliwie zbadane i
sprawdzono, że postępowanie organów straży
skarbowej w pełni odpowiadała we wszystkich
tych przypadkach naprowadzonym przepisom, tem
bardziej, że broni użyło się dopiero wtedy, gdy
powtarzane wołania ostrzegawcze straży skarbo-
wej były bezskuteczne.

Trzeba zauważyć, że w czeskosłowacko-polskiem
pograniczu jest bardzo rozszerzony przemytniczy
transport towarów i że zarząd skarbowy w ostat-
nich latach już dwukrotnie zarządził, aby mie-
szkańcom tej strefy pogranicznej za pośred-
nictwem gmin (obwieszczeniami, oznajmieniami
przy odgłosie bębna i tym pod.) dosadnie zwró-
cono uwagę na przepisy o użyciu broni przez
straż skarbową.

Ponieważ w tych wszystkich - zresztą poża-
łowania godnych - przypadkach postępowały
organy straży skarbowej z rozwagą i nie naru-
szyły swoich obowiązków służbowych, nie było po-
wodów do zaprowadzenia postępowania dyscypli-
narnego wzgl. karnego. Zresztą we wszystkich
tych przypadkach użycia broni palnej uczyniono
zwyczajne doniesienie sądowi karnemu; w dwóch
z tych przypadków zostało postępowanie już
wstrzymane, w innych (między nimi i w przypadku
Musiołka) czeka się na wynik postępowania są-
dowego.

Pozostałym rodzinom nie może zarząd skarbowy
przyznać odszkodowania, albowiem niema dla
niego podstawy w obowiązujących przepisach.

W Pradze, dnia 13. stycznia 1937.

Minister skarbu:
Dr. Kalfus m. p.

Překlad ad 772/V.

Odpowiedź

ministra spraw wewnętrznych
na interpelację posła drą L. Wolfa

w sprawie bezustannych konfiskat wszel-
kich objawów w prasie polskiej a szczegól-
nie w "Dzienniku Polskim", dotyczących
krytyki postępowania wobec mniejszości
polskiej ze strony czynników czeskich i
skarg ludności polskiej na to postępowanie
(dr. 649/III).

O bezustannych konfiskatach prasy polskiej na
śląsku Cieszyńskim nie można mówić, albowiem
prócz perjodycznego czasopisma "Diennik Pol-

ski" i prasy komunistycznej było z innych pol-
skich czasopism, wychodzących na śląsku Cie-
szyńskim, w ciągu 1936 roku do dnia wniesienia
interpelacji skonfiskowane tylko jedyne czaso-
pismo, a mianowicie tylko raz jedyny.

Przy rewizji prasowej czasopisma "Dziennik
Polski" były skonfiskowane tylko takie ustępy,
które zawierały istotę karnych czynów. Chodziło
ogółem o objawy, które przekręcającem i niepraw-
dziwem opisywaniem stosunków byly zdolne przy-
czyniać się do pogorszenia stosunków narodowo-
ściowych na Śląsku Cieszyńskim, a nie do ich po-
lepszenia. To się dotyczy tak artykułu "Dola ro-
botnika polskiego v hutach trzynieckich", opubli-
kowanego w nr. 158 i artykułu "U szkolnych
wrót" w nr. 160, jak numeru 181, w którym skon-
fiskowano 5 ustępów zawierających istotę czynów
karnych po myśli § 14/5 i § 18/1-3 ustawy dla
ochrony republiki.

We wszystkich tych wypadkach sąd okręgowy
jako prasowy w Mor. Ostravě konfiskatę po-
twierdził.

Przeciw żadnej konfiskacie "Dziennika Polskie-
go" nie wniesiono zarzutów.

Stosownie do tego nie znajduję powodu do ja-
giegokolwiek zarządzenia.

W Pradze, dnia 21. stycznia 1937.

Minister spraw wewnętrznych:
Dr. Černý m. p.

Překlad ad 772/VI.

Odpowiedź

ministra spraw wewnętrznych
na interpelację posła drą L. Wolfa

w sprawie niesłusznej konfiskaty "Robot-
nika śląskiego" w okresie wyborów gmin-
nych (dr. 603/XII).

Dyrekcja policji w Moravske Ostravě przepro-
wadzając rewizję prasową czasopisma "Robotnik
Śląski" skonfiskowała nr. 23 tego czasopisma
7. dnia 6. czerwca 1936, znalazłszy w ustępach w
tem czasopiśmie wydrukowanych i bliżej w inter-
pelacji wymienionych istotę czynu występków
po myśli § 14/3 ustawy dla ochrony republiki oraz
§ 300 ust. k. Sąd okręgowy jako prasowy w Mo-
ravské Ostravě orzeczeniem z dnia 9. czerwca
1936, nr. Tl VIII-280/36, konfiskatę tę zatwier-
dził i w ten sposób uznał, że konfiskata nastąpiła
według prawa.

Ze względu na to nie znajduje powodu dla ja-
kiego bądź zarządzenia.

W Pradze, dnia 5. stycznia 1937.

Minister spraw wewnętrznych:
Dr. Černý m. p.

13

РгеКЫ аД 772/УП.

В{дпов!дь

мшктра внутршних справ
на штерлеляф'ю посла О. Борканюка

про поступ жандармерп ! екзекутор'ш
в Тернов! (др. 603/Х1У).

Дня 16. червня 1936 переводив викона-
вець податкового уряду з Тячова в су-
провод! двочленноТ патрол! постерунку
жандармери з Тернова над Тересвою
1 двох громадських слуг в м1сцевост! Ви-
шоватий екзекуцП' на покриття податко-
вих педоплат!в, а саме -ильки у заможн!-
щих людей, що до яких не було сумшв1"в,
що екзекущя пошкодить 1хн!й спос!б ви-
живлення.

Василев! Медвидев! не забрано ншкоК
корови; йому т!льки погрожено за-

браННЯМ ОДНО1 3 КОрОВ, ЯКЩО ВШ ДО 14

дн!в не заплатить довжних податюв.
У Василя Ваюя не переведено екзекуцп
в його неприсутности. Т!льки Юркови
Мадяр!ев!, який мае девять штук рога-
то! худоби, забрано одно з трох телят.

При В1ДВО31 забрано!' штуки худоби з!-
бралася товпа около 100 людей, уоруже-
на камшням 1 палицями \ мимо повторю-
ваних безусшшних визив!в коменданта
жандармського супроводу наставала при
екзекущ! у Мадяр!я на .податкового ви-
конавця I на супровЦну асистенщю так,
що виконавець в критичному положению,
яке могло мати за наопдок ужиття збру!
жандармами, вернув власникови забрану
штуку, перервав свою чинжсть I повер-
нув до Тернова над Тересвою, бережений
перед з!браною грозячою товпою кр!са-
ми жандарм!в на остро.

Твердження 1нтерпелящТ, що жандар-
ми звернули проти селян кр!си 1 хот1ли
стр1ляти, не в1дповщае Д1йсности.

Дня 17. червня 1936 в!дбувалися екзе-
куц!1 знови при супровод! 16 з!бнаних
жандармов. Прих1д жандармського су-
проводу очшувало около 300 людей \ ста-
лим криком супровожало його в!д дому
до дому, де якраз В1дбувалась урядова
чиншсть. Коли асистенц!йний в1дд1л при-
близився до хати Мадяр1Я, стала товпа,
ведена Василем, Михаилом \ Миколою

Штеном, кидати на жандарм!в камшня;
тому жандарми приступили до арешту-
вання брат!в Штен1в. При арештуванню
хопив Василь Штен кр!с одного жандар-
ма 1 ХОТ1В ЙОМу ЙОГО ВИрВЗТИ, П1ДЧЗС

коли друг! нападали дал! жандарм!в ка-
мшням 1 палицями, так що деяк! з жан-
дарм!в мус!ли ужити у власти оборон!
бук!в.

Арештованих пот!м В1дведено до гро-
мадського уряду в Тернов!, там Кх вислу-
хано ! п!сля переслухання доставлено до
окружного суду в Тячов!.

3 арештованих скаржився т!льки оди-
нокий Стефан Лавришин, що його жан-
дарми побили; .тому заряджено його л!-
карський огляд, при якому стверджено
на ньому поражения легчого характеру,
явно викликане буком, що 1'х соб! Лаври-
шин сам завинив своТм насильним в!дпо-
ром при арештуванню. Зрештою не дока-
зано переведеним слщством, що жандар-
ми арештованих били або шшим спосо-
бом ш шкодили. Так само не доказано,
що Олену Юришинцову жандарми по-
били.

3 огляду на це не маю з приводу штер-
пеляцп причини для якогонебудь за-
рядження.

В П р а з!, дня 5. ачня 1937.

М!н!стер внутр!шних справ:
Др. Черни в. р.

Překlad ad 772/VIII.

Válasz

az iskola- és nemzetművelődésügyi minisz-
tertől

dr. Porubszky képviselő interpellációjára

a kongruaügyek sérelmes elintézése tárgyá-
ban (658/I. nysz.).

A bratislavai országos hivatal általában a kon-
gruális egyházak és hitfelekezetek azon lelkészei-
nek (tehát nemcsak a magyar nemzetiségű róm.
kat. és protestáns lelkészeknek) kongruáját nem
ismeri el és nem utalványozza ki, akik az állam-
nyelvet nem birják. Ama lelkészeknek, akik az
államnyelv tudását később igazolták, a kongruát
nem a nyelvi vizsga letételét megelőző időre
visszamenőleges hatállyal, hanem azon naptól kez-

14

dődőleg ismeri el és utalványozza ki, amikor a
vizsgát lehették. Emez eljárás az idevonatkozó
törvényes rendelkezésekkel összhangzatban van.

A szóban forgó kongrua kérdésében mindenek-
előtt az 1926 június 25,-i 122. Tgysz. kongrua-
törvény, illetőleg az ezen törvény által hatályuk-
ban nem érintett korábbi speciális kongrua-jog-
szabályok irányadók. A idézett törvény 6. §-ának
rendelkezései által ugyanis a korábbi kongruatör-
vények összes rendelkezései nem hatálytalaníttat-
tak, hanem csupán azok, amelyek ezen uj kon-
gruatörvénnyel ellenkeznek. Ez egyébként úgy a
122/1926. Tgysz. törvény 1. § 6. és 7. bekezdésé-
nek, valamint az 1928. július 17.-i 124. Tgysz.
kormányrendelet 3. § 3. bekezdésének rendelkezé-
séből is világosan következik.

A kongruára szóló jogigénynek a régebbi jogon
alapuló s az uj kongruatörvény által nem érintett
feltétele az 1840 :VI. t. c. 8. §, az 1909:XIII. t. c.
3. § és az 1898 :XIV. t. c. 4.-6. §§ értelmében az
államnyelv (korábban a magyar nyelv) tudása is.
Eme volt magyar jogszabályok az 1918. október
28.-i 11. Tgysz. törvény 2. cikke alapján a cseh-
szlovák jogrend alkatrészeivé lettek, természete-
sen azon eltéréssel, hogy a korábbi magyar
nyelvtudás helyett a csehszlovák államnyelv tudá-
sának követelménye érvényesült.

Hogy a szóban levő kongruajogszabályok nem
fosztattak meg érvényüktől, ez a 124/1928. Tgysz.
kormányrendelet 217. és 218. §-aiból is folyik.
Erre az álláspontra helyezkedett a prahai legfel-
sőbb közigazgatási biróság is 1934. március 28.-i
5268 sz. (Bohuslav gyűjteménye 11.181 sz.) dönt-
vényében, kimondván, hogy a lelkész kongrua-
igényjogosultságának feltétele Szlovenszkón a
122/1926. Tgysz. törvény szerint az államnyelv
tudása is.

Az interpelláció helytelenül hivatkozik a prahai
legfelsőbb közigazgatási biróságnak 1926. szep-
tember ll.-én kelt 17.967 sz. döntvényére, mint-
hogy nevezett biróság idézett döntvényében a többi
között kimondotta, hogy nem látható be, misze-
rint azon körülményből, hogy a panaszos az álla-
mi fizetéskiegészitést a volt magyar kormánytól
oly jogállapot fenállásakor élvezte, amikor annak
feltétele az akkori magyar államnyelvnek tudása
volt, - szükségképen következnék, hogy a szlo-
vák nyelvet birja; egyébiránt ha a panaszos a
maga szlovák állomásán az államfordulat után
a Csehszlovák köztársaságtól is húzott volna
fizetéskiegészítést, még abból sem következnék
szükségképen ama vélelem, hogy szlovákul tud;
azonban nem volna kizárva, - jóllehet az a tör-
vénnyel ellenkeznék, - hogy az államtól fizetés-
kiegészítést húzott annak, dacára, hogy szlovákul
nem tudott.

A mondottakból világos, hogy a prahai legfel-
sőbb közigazgatási bíróságnak eme döntvénye is
a bratislavai országos hivatal eljárásának helyes-
ségét igazolja.

Podkarpatszká Rusz országában hasonló panasz
fel nem merült.

A vázolt jogállapothoz képest az interpelláció-
ban követelt intézkedéseket, amennyiben azok a
fentidézett rendelkezésekkel ellenkeznek, nincs
módomban foganatosítani.

Praha, 1937. január 18.

Az iskola- és nemzetművelödésügyi miniszter:
Dr. Franke s. k.

Státní tiskárna v Praze. - 759-87